دیوان حافظ شیرازی (کهن ترین نسخه شناخته شده کامل)-فایل PDFمحصول دانلودی

[کهن ترین نسخۀ شناخته شدۀ کامل، کتابت 801 هجری]

نسخه ­برگردان دستنویس شمارۀ 5194 کتابخانۀ نور عثمانیه (استانبول)

این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود و شامل 435 غزل، 1 ترجیع بند (بندی از آن)، 26 قطعه، 4 مثنوی و 11 رباعی است.بنا به گزارش ترقیمه کتابت اشعار حافظ را محمد بن عبدالله بن محمد ابوبکر بن کریمشاه ملقب به غیاث ابرقوهی در روز چهارشنبه بیستم جمادی الاول سال 801 ق به اتمام رسانده است. خط ابرقوهی از مشقهای نخستین نستعلیق نویسی پس از سده 8 ق است و جریانی را می آزماید که در آن تعلیق به نستعلیق جای می پردازد و در مسیر همین تجربه است که هنوز نستعلیق غیاث ابرقوهی از کرشمه ها و غمزه های تعلیق نیز برخوردار است.

 مهم ترین امتیاز این دستنویس، وجود دیباجه محمد گلندام (جامع دیوان حافظ) در آن است و تاکنون قدیم ترین نسخه از این دیباجه است که شناخته شده. غزلیات در نسخه نورعثمانیه به ترتیب الفبای قوافی تنظیم یافته و از این نکته معلوم می شود که از همان ازمنه قریب به دوره حافظ غزلیات او بر اساس قوافی سامان یافته بوده است. مقایسه و مقابله نسخه نورعثمانیه با دیگر نسخه های کهن حافظ، تفاوتهایی را در ضبط و قرائت برخی از کلمات نشان می دهد و تشابهاتی را نیز مشخص می نماید.

دستنویس شماره 5149 نورعثمانیه مجموعه ای است شامل اشعار شش شاعر که اشعار حافظ نخستین جزو از مجموعه است و برگهای 1 تا 41 آن را به خود اختصاص داده است. پس از دیوان حافظ این آثار در این مجموعه به چشم می خورد:

ــ دیوان افصح الشعراء جمال الملة والدین سلمان (برگ 43 ـ 106)

ــ روشنایی نامه از گفتار املح الکلام ملک الحکماء والمحققین ناصرخسرو (برگ 106 ـ 111)

ــ دیوان شیخ المحققین عماد الملة والدین (برگ 112 ـ 178) به همراه کتاب محبت نامه (برگ 179 ـ 189)، کتاب صفانامه (برگ 189 ـ 202)، و کتاب صحبت نامه (برگ 204 ـ 215) از همو.

ــ دیوان مرتضی المعظم جلال الملة والدین (برگ 216 ـ 249)

ــ دیوان مرتضی الاعظم کمال الملة والدین (برگ 250 ـ 267)

این اثر به کوشش و با مقدمه جناب آقای بهروز ایمانی معرفی و شناسایی شده است و در پایان آن نیز تصاویری از منابع کهن اشعار حافظ گرد آمده است.