عهد حُسام

[سفرنامۀ لرستان و خوزستان]

محمود ميرزا قاجار از فرزندان اديب و شاعر فتحعلى شاه قاجار است و از او آثار زيادى در زمينه تاريخ و ادبيات همچون بيان‌المحمود، پرورده خيال، تاريخ صاحبقرانى، تحفه شاهى، گلشن محمود، مقصود جهان و… بر جاى مانده است.عهد حسام از جمله آثار محمود ميرزا و در واقع سفرنامه و خاطرات گونه‌اى است كه وى آن را به مناسبت سفرى نوشت كه به همراه محمدتقى ميرزا حسام‌السلطنه به خوزستان رفت و از آنجا كه وى اين اثر را به خواستارى حسام‌السلطنه نوشته، آن را عهد حسام ناميده است.اين اثر با توجه به اينكه دربرگيرنده اطلاعات زيادى درباره زندگى مؤلف و خاطرات اوست و گوشه‌اى از وقايع ايران را در عهد فتحعلى شاه دربر دارد، از اهميت خاصّى برخوردار است. افزون بر اين، مؤلف در اين اثر به روش محققى جستجوگر در رشته مردم‌شناسى، از عشاير و طوايف و تيره‌ها و خاندانهاى مختلف بختيارى، لر، عرب و… نام برده و برخى از آداب و رسوم آنان را برشمرده است.