کتاب تلخیص المحصَّل (فی شرح المحصَّل فی علم الکلام)محصول متغیر

نسخه‌برگردان دستنویس شمارۀ 834، مجموعۀ فاضل احمد پاشا کتابخانۀ کوپریلی (کتابت 669 ق)

کتاب المحصّل اثری است کلامی از فخرالدین رازی که تأثیر مهمی بر نوشته­های کلامی و ساختارهای تألیفی آنها داشته است. بر این اثر شرحهای بسیاری نگاشته شده است که یکی از مهم­ترین آنها تلخیص المحصّل اثر خواجه نصیرالدین طوسی (درگذشته 672 ق) است که به نقد المحصّل نیز شهرت یافته است.خواجه طوسی درتلخیص این را به صاحب دیوان خواجه علاءالدین عطا ملک جوینی تقدیم کرده، عبارات فخرالدین رازی را در المحصل نقل می­کند و هر جا که لازم می­بیند به شرح و نقد و بررسی آن می­پردازد. اثر حاضر چاپ نسخه­ برگردان کهن ­ترین دست­نوشت موجود از کتاب تلخیص المحصّل است که در زمان حیات مؤلف، و به خط حسین بن حسن زرندی در 20 جمادی الاول سالِ 669 ق یعنی حدود سه سال پیش از درگذشت خواجه کتابت شده است.