التذکرة في علم الهیئة اثر خواجه نصیرالدین طوسی یکی از مهمترین آثار نجومی جهان اسلام در سدههای میانه است. پس از نگارش التذکره که در دوره پایانی فعالیت علمی خواجه به سال 659 ق. تألیف شده، شروح و تعلیقاتی بر آن توسط دانشمندان سدههای بعدی نگاشته شده که نشانگر اهمیّت و تأثیرگذاری این اثر در نجوم ادوار سپسین است.این کتاب علاوه بر تأثیری که بر آثار منجمان متأخر دوره اسلامی برای اصلاح دستگاه بطلمیوسی گذارده است، اثری کیهاننگاشتی است که تصویری از عالم بر مبنای الگوهای ریاضی مجسطی عرضه کرده است.